Umowy podpisane. IV edycja Funduszy Norweskich i EOG.

Polska, Islandia, Liechtenstein i Norwegia podpisały umowy na IV edycję Funduszy Norweskich i EOG dla Polski. Nasz kraj otrzyma 4 mld zł. Wydarzenie odbyło się 23 kwietnia w Warszawie.

Umowy międzynarodowe (Memoranda of Understanding) podpisali:

• Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, Minister Funduszy i Polityki Regionalnej RP,
• Espen Barth Eide, Minister Spraw Zagranicznych Norwegii, 
• Martin Eyjólfsson, Stały Sekretarz Stanu Islandii,
• Pascal Schafhauser, Ambasador Liechtensteinu przy Unii Europejskiej.

W uroczystości uczestniczył także następca norweskiego tronu książę Haakon. 

Fundusze Norweskie i EOG

Fundusze Norweskie i EOG to środki, które państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego — Islandia, Liechtenstein i Norwegia — przeznaczają na rozwój 15 krajów UE, w tym Polski. Dzieje się tak dlatego, że te państwa EOG nie są członkami UE, ale korzystają z dobrodziejstw wspólnego rynku. Wartość IV edycji Funduszy Norweskich i EOG dla 15 krajów-beneficjentów to 3,268 mld euro (około 14 miliardów zł), z czego 97 procent pochodzi z budżetu Norwegii.

Dla Polski najwięcej

Polska podpisała umowy jako pierwsza. Na mocy zawartych umów Polska otrzyma blisko  4 mld PLN (925 mln euro). To najwięcej (około jedna czwarta całej puli inwestycyjnej)  ze wszystkich 15 krajów, które korzystają z Funduszy Norweskich i EOG.  W poprzedniej perspektywie było to prawie 3,5 mld PLN (809,3 mln euro).

Jeden cel, dwie umowy

Fundusze Norweskie finansowane są przez Norwegię, natomiast Fundusze Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię. Dlatego też Umowy są dwie. Fundusze Norweskie i EOG to formalnie dwa mechanizmy – Norweski Mechanizm Finansowy (Fundusze Norweskie) i Mechanizm Finansowy EOG (Fundusze EOG).

Środki finansowe zostaną przeznaczone na:

• Badania Stosowane i Innowacje (zarządzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju) – około 343 mln zł (80 mln euro),
• Badania Podstawowe (Narodowe Centrum Nauki) – około 257 mln PLN (60 mln euro),
• Rozwój Lokalny (Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej) – około 720 mln PLN (168 mln euro),
• Zielona Przedsiębiorczość i Innowacje (Polska Agencja Rozwoju i Przedsiębiorczości) – około 236 mln PLN (55 mln euro),
• Sprawiedliwość (Ministerstwo Sprawiedliwości) – około 257 mln PLN (60 mln euro),
• Sprawy Wewnętrzne (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji) – około 300 mln PLN (70 mln euro),
• Zielona Transformacja (Ministerstwo Klimatu i Środowiska) – około 685 mln PLN (160 mln euro),
• Kultura (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego) – około 385 mln PLN (90 mln euro)
• pomoc techniczna i Fundusz Współpracy Dwustronnej – około 124 mln PLN (29 mln euro),
• Fundusz Społeczeństwa Obywatelskiego dla organizacji pozarządowych, którym będzie zarządzać podmiot wybrany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię – około 358 mln PLN (83,5 mln euro),
• mniejsze przedsięwzięcia, takie jak: Fundusz na rzecz dialogu społecznego i godnej pracy, Fundusz na rzecz budowania potencjału i współpracy z międzynarodowymi organizacjami partnerskimi i instytucjami, koszty zarządzania – pozostała kwota. 

Co dalej?

Kolejnym krokiem po podpisaniu memorandów będą prace nad poszczególnymi programami. Przygotują je operatorzy we współpracy z partnerami z Islandii, Liechtensteinu oraz Norwegii. Prawdopodobny termin podpisania umów na pierwsze programy to przełom 2025 i 2026 roku. Następnie będzie można uruchomić nabory wniosków.

Okres kwalifikowalności dla projektów IV edycji Funduszy Norweskich i EOG rozpoczyna się 24 kwietnia 2025 roku i trwa do końca kwietnia 2031 roku. Oznacza to, że wydatki poniesione przez beneficjentów w tym czasie mogą zostać zrefundowane.

Poprzednia edycja funduszy

Ze środków III edycji zrealizowano niemal 1800 projektów z zakresu badań naukowych, przedsiębiorczości, kultury, sprawiedliwości, spraw wewnętrznych, zdrowia, edukacji, rozwoju miast, ochrony środowiska oraz wsparcia społeczeństwa obywatelskiego. W województwie Lubelskim zrealizowano 72 projekty z kwotą dofinansowania około 138 mln PLN (32 mln EUR). W sumie, w ramach III edycji Funduszy Norweskich i EOG ogłoszono 50 naborów wniosków w 13 programach.