3 czerwca br. gościem marszałka Jarosława Stawiarskiego był Ambasador Izraela JE Yacov Livne. Głównym tematem rozmowy były relacje polsko-żydowskie i wspólna historia, która łączy nasze narody od ponad 1000 lat. Większość obywateli w Polsce i Izraelu patrzy na relacje polsko- żydowskie przez pryzmat II wojny światowej i Zagłady, kiedy to Niemcy zamordowali ponad 3 mln Polaków żydowskiego pochodzenia. Drugim ważnym aspektem naszej wspólnej historii jest fakt, że przez wiele wieków Polska była największym skupiskiem Żydów w Europie. Byli oni obywatelami Rzeczypospolitej i mieli ogromny wkład w budowę i rozwój naszej ojczyzny.
Ambasador podziękował Marszałkowi za wszystkie podejmowane dotychczas działania, które mają na celu uczczenie pamięci zamordowanych Żydów. Województwo Lubelskie było inicjatorem oficjalnych obchodów upamiętniających 80. rocznicę Akcji Reinhardt, które zainaugurowane zostały w dniu 17 marca w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie i potrwały do listopada 2023 r. (zgodnie z kalendarzem wydarzeń historycznych). Obchody te były ogromnie ważnym przedsięwzięciem dla naszego regionu – to z Lublina i Lubelszczyzny Niemcy uczynili centrum zbrodniczych działań, w ramach których zginęło blisko 2 miliony Żydów – obywateli Polski, a także wielu innych państw Europy.
Wielu mieszkańców i jednostek z Lubelszczyzny dobrowolnie włączyło się w ten projekt. W uroczystości zaangażowane były miasta, gminy i powiaty z województwa lubelskiego, w których przed wojną mieszkali polscy Żydzi. W wielu gminach lokalne władze, społeczności, szkoły i jednostki ochotniczej straży pożarnej włączyły się w prace porządkowe na cmentarzach żydowskich. O uczczenie pamięci polskich Żydów zamordowanych podczas drugiej wojny światowej zadbały również m.in. szkoły, uczelnie wyższe, muzea, biblioteki, ośrodki kultury i inne instytucje pamięci. Organizowane były konferencje, prelekcje, wystawy, marsze, a także koncerty i liczne spotkania z młodzieżą. Symbolicznym wydarzeniem wśród wielu uroczystości upamiętniających Ofiary Akcji „Reinhardt” było odsłonięcie pomnika w Lasach Kozłowieckich, nowa ścieżka edukacyjna na tzw. „Kopaninie” oraz odsłonięcie tablicy w Serokomli.
Na uwagę zasługuje również cykl programów, realizowanych i emitowanych przez TVP3 Lublin, zatytułowany „Szlakiem lubelskich Sztetli. Życie. Zagłada. Shoah. Pamięć”. W reportażach pokazane są miasta i miasteczka w regionie, tzw. sztetle wraz z ich dawnymi mieszkańcami. O ich życiu przed wojną, zagładzie oraz o pamięci mówią historycy, regionaliści, muzealnicy, nauczyciele, samorządowcy, a także ocaleni lub ich potomkowie, którzy dziś mieszkają na całym świecie.
Od końca zeszłego roku do chwili obecnej sukcesywnie przekazywane są tablice z brązu do poszczególnych miejscowości województwa, zamieszkałych niegdyś przez społeczność żydowską. Tablice są umieszczane na budynkach urzędów gmin i miast, aby pamięć o naszych żydowskich sąsiadach nadal trwała i była podtrzymywana także w kolejnych pokoleniach.
Działania w ramach obchodów zwróciły uwagę wielu mieszkańców i jednostek z naszego regionu na potrzebę podtrzymywania pamięci i oddania hołdu Ofiarom Zagłady, nie tylko podczas wydarzeń rocznicowych, ale nieustannie – jest to naszym moralnym obowiązkiem, a jednocześnie sprzeciwem wobec wszelkich oznak nacjonalizmu, faszyzmu i ekstremizmu owocującego zbrodniami ludobójstwa. Mimo oficjalnie zakończonych obchodów rocznicowych, Województwo Lubelskie w dalszym ciągu kontynuuje działania, aby pamięć o Ofiarach nigdy nie zgasła.
Więcej informacji oraz 50 reportaży można znaleźć na specjalnym portalu poświęconym upamiętnieniu (link otwiera się w nowym oknie).
Link do publikacji, w której podsumowano najważniejsze wydarzenia z tego rocznicowego okresu: „80. Rocznica 16-17 marca 1942 – 3-4.11.1943 Upamiętnienie Ofiar Akcji Reinhardt” (link otwiera się w nowym oknie).
Oficjalny portal województwa lubelskiego prowadzony przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego
