Centra Integracji dla obywateli państw trzecich w województwie lubelskim

W ostatnim czasie w przestrzenni medialnej pojawiło się dużo dezinformacji dotyczących Centrów Integracji dla obywateli państw trzecich, dlatego dziś w Lubelskim Centrum Konferencyjnym w Lublinie odbyła się konferencja prasowa dotyczącą faktów i mitów na ten temat.

W konferencji wzięli udział:

• Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski,
• poseł na Sejm RP Anna Baluch,
• Małgorzata Romanko, dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Lublinie, który realizuje ten unijny projekt,
• Anna Brzyska, dyrektor Departamentu Zarządzania Programami Regionalnymi UMWL.

Centrum Integracji Cudzoziemców (CIC) w Zamościu, Chełmie, Białej Podlaskiej i Lublinie realizowane jest w ramach projektu pn.: „Utworzenie centrum integracji dla obywateli państw trzecich w tym migrantów w województwie lubelskim” realizowanym w ramach Działania 8.3 Integracja społeczno-gospodarcza obywateli państw trzecich, Priorytetu VIII Zwiększenie spójności społecznej programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (FEL). W realizowanym projekcie nie ma przewidzianych działań związanych z zakwaterowaniem dla cudzoziemców, nie ma również w planach związanych ze wsparciem obywateli państw trzecich (OPT) tworzenia takich miejsc.

Utworzenie Centrum Integracji dla obywateli państw trzecich wynika z uwag, jakie przedstawiono zostały podczas negocjacji założeń programu FEL w zakresie zaleceń Komisji Europejskiej z 2022 roku dotyczących wsparcia obywateli państw trzecich. Brak uwzględnienia wsparcia skutkowałby wydaniem negatywnej opinii przez Komisję Europejską, a tym samym utratą środków dla regionu w wysokości ponad 2,4 miliarda euro. Działania wspierające obywateli państw trzecich to zaledwie 14,5 miliona złotych (ponad 3,3 miliona euro).

Podobnie jak województwo lubelskie każdy region zobowiązany jest do wprowadzania w programach regionalnych działań związanych ze wsparciem obywateli państw trzecich. Regionalnymi programami zarządzają urzędem marszałkowskie poszczególnych województw.

Działania te można było realizować na dwa sposoby przez działania miękkie (Europejski Fundusz Społeczny+) lub poprzez realizację inwestycji w tym zakresie, czyli budowę centrów integracji dla OPT (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego). Województwo Lubelskie wybrało opcję inwestycji w działania miękkie oraz preferencyjną grupę docelową, czyli uwzględnienie migracji osób na skutek ataku Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. W związku z tym, że na działania związane z obywatelami państw trzecich nie przewidziano w programach regionalnych budowy infrastruktury, miejsca działań w Zamościu, Chełmie, Lublinie i Białej Podlaskiej zlokalizowane są w budynkach należących do zasobów UMWL. W tych lokalizacjach nie planowano i nie zamierza się planować miejsc pobytowych dla osób legalnie przebywających w Polsce. Prowadzone są tam następujące działania:

• wsparcie prawne,
• wsparcie psychologiczne,
• nauka języka polskiego,
• wsparcie asystenta do spraw integracji adaptacji,
• szkolenia kompetencyjne,
• kursy zawodowe,
• wsparcie tłumacza itp.

Po okresie trwałości projektów budynki będą służyły wszystkim potrzebującym mieszkańcom woj. lubelskiego, w szczególności samotnym matkom z dziećmi, osobom starszym, z niepełnosprawnościami, stosownie do potrzeb.

Podsumowanie

W ramach funkcjonujących Centrów Integracji dla Obywateli Państw Trzecich (CI OPT) utworzonych w miastach: Lublin, Zamość, Chełm, Biała Podlaska wsparcie otrzymało łącznie 669 osób:

• obywatele Ukrainy – 640 osób,
• obywatele Białorusi – 17 osób,
• obywatele Rosji – 7 osób,
• obywatele Mołdawii – 1 osoba,
• obywatele Indonezji – 1 osoba,
• obywatele Czeczenii – 1 osoba,
• obywatele Kazachstanu – 1 osoba,
• obywatele Rumunii – 1 osoba,
• obywatele Tadżykistanu – 1 osoba

Rodzaje wsparcia udzielanego w Centrach Integracji dla OPT:

• spotkanie integracyjno-kompetencyjne – wsparcia udzielono 536 osobom,
• wsparcie tłumaczeniowe – wsparcia udzielono 87 os.,
• doradztwo zawodowe (indywidualne i grupowe) – wsparcia udzielono 133 os.,
• poradnictwo prawne – wsparcia udzielono 53 os.,
• asystent ds. adaptacji i integracji – wsparcia udzielono 170 os.

Łącznie zrealizowanych zostało 1176 godzin wsparcia.

(stan na 27.03.2025)

 Zakres wsparcia dla obywateli państw trzecich w pozostałych województwach:

• LUBELSKIE 14,5 mln zł
• podkarpackie 30,8 mln zł
• świętokrzyskie 10,5 mln zł
• małopolskie 19 mln zł
• łódzkie 15,7 mln zł
• śląskie 45,5 mln zł
• dolnośląskie 35,7 mln zł
• kujawsko-pomorskie 9,6 mln zł
• opolskie 7,2 mln zł
• mazowieckie 45,4 mln zł
• warmińsko-mazurskie 19,8 mln zł
• wielkopolskie 28,4 mln zł
• lubuskie 8,1 mln zł
• pomorskie 26,3 mln zł
• zachodniopomorskie 41,2 mln zł

Fundusz Azylu, Migracji i Integracji

Planowana alokacja w ramach Funduszu Azylu, Migracji i Integracji dla całej Polski wynosi ponad 432,5 mln zł. Dla poszczególnych województw:

• dolnośląskie: 39 mln zł
• kujawsko-pomorskie: prawie 16 mln zł
• lubelskie: 14,9 mln zł
• lubuskie: 16,1 mln zł
• małopolskie: prawie 37 mln zł
• mazowieckie: 94,9 mln zł
• opolskie: 10,6 mln zł
• podlaskie: prawie 17 mln zł
• pomorskie: ponad 30 mln zł
• śląskie: ponad 36 mln zł
• świętokrzyskie: prawie 5,4 mln zł
• warmińsko-mazurskie: prawie 8 mln zł
• wielkopolskie: blisko 43 mln zł
• zachodniopomorskie: blisko 20 mln zł

Za rządów Donalda Tuska, Polska w Radzie wyraziła swój sprzeciw wobec paktu dopiero na komitecie stałych przedstawicieli (8 lutego 2024 r.), na posiedzeniu Rady ds. gospodarczych finansowych (14 maja 2024 r.). Jednak wtedy teksty były już gotowe i sprzeciw Polski nie miał na ich kształt żadnego wpływu. Gdy była okazja wywarcia presji na Radę podczas szczytu Rady Europejskiej w dniach 14-15 grudnia 2023 r., Tusk nie podjął żadnych działań.

Harmonogram wdrażania paktu emigracji i azylu

12 czerwca 2024 – Komisja Europejska przedstawiła plan wdrożenia paktu migracyjnego, określając terminy dla państw członkowskich.

do końca czerwca 2024 – państwa członkowskie miały czas na zapoznanie się z planem i rozpoczęcie przygotowań do jego wdrożenia.

Do 12 grudnia 2024 – państwa członkowskie zobowiązane były do przedstawienia Komisji Europejskiej swoich krajowych planów wdrażania paktu.

12-14 grudnia 2024 – odbyły się spotkanie Ministrów Spraw Wewnętrznych w celu omówienia planów wdrażania i dalszych działań.

W I kwartale 2025 – Komisja Europejska oceni krajowe plany wdrażanie i przekaże państwom członkowskim zalecenia dotyczące ich poprawy w dalszej części roku. Państwa członkowskie będą kontynuować wdrażanie swoich krajowych planów przy jednoczesnym uwzględnieniu zaleceń komisji. Komisja Europejska będzie monitorować postępy wdrażania i zapewniać państwom członkowskim wsparcie techniczne.

11 czerwca 2026 – ostateczny termin dla państw członkowskich na wdrożenie paktu migracyjnego. Komisja Europejska przedstawi ocenę wdrażania Paktu i sformułuje zalecenia dotyczące dalszych działań.