Scalenie gruntów jest jedną z najbardziej skomplikowanych spraw administracyjnych, jest jednym z podstawowych zabiegów urządzeniowo – rolnych, wpływających na kompleksową poprawę organizacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
Prowadzenie prac scaleniowych reguluje ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (t.j. Dz.U. 2003 r. Nr 178, poz. 1749 z późn. zm.). Dokumentem pomocniczym jest Instrukcja Nr 1 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o scalaniu gruntów z dnia 24 marca 1983 r. GZ-g-630-1/83.
Celem scalenia gruntów jest tworzenie korzystniejszych warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie poprzez poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych, lasów i gruntów leśnych, racjonalne ukształtowanie rozłogów gruntów, dostosowanie granic nieruchomości do systemu urządzeń melioracji wodnych, dróg oraz rzeźby terenu.
Postępowanie scaleniowe może być wszczęte na wniosek większości właścicieli gospodarstw rolnych, położonych na projektowanym obszarze scalenia, lub na wniosek właścicieli gruntów, których łączny obszar przekracza połowę powierzchni projektowanego obszaru scalenia. Procedurą obejmuje się grunty położone w kilku wsiach bądź ich częściach, grunty te tworzą obszar scalenia.
Starosta w postępowaniu scaleniowym:
- jest beneficjentem środków publicznych,
- wszczyna i prowadzi formalną stronę postępowania,
- o pomoc wsparcia może ubiegać się jako organ przeprowadzający i wykonujący postępowanie scaleniowe oraz zagospodarowanie poscaleniowe.
Rodzaj i poziom wsparcia w PROW 2014-2020:
Pomoc dla województwa lubelskiego zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 10 grudnia 2015 r. jest przyznawana w wysokości 100% kosztów kwalifikowalnych, z tym że nie wyższej niż równowartość:
800 euro na 1 ha objęty postępowaniem scaleniowym – dla opracowania projektu scalenia;
2000 euro na 1 ha gruntów objętych postępowaniem scaleniowym – na wykonanie zagospodarowania poscaleniowego.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26.03.1982 r o scalaniu i wymianie gruntów (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz, 1197),
- Ustawa z dnia 7.03.2007 o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64 z r 2007 poz. 427 z późn. zm.),
- Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Scalanie gruntów” w ramach poddziałania „Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
- Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 października 2015 r. w sprawie wysokości limitów środków dostępnych w poszczególnych województwach lub latach w ramach określonych działań lub poddziałań Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
Rodzaj i poziom wsparcia w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 z dnia 16 czerwca 2023 roku.
Pomoc dla województwa lubelskiego zgodnie z Wytycznymi szczegółowymi w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.10.8 Scalanie gruntów wraz z zagospodarowaniem poscaleniowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 16 czerwca 2023 r. jest przyznawana w wysokości 100% kosztów kwalifikowalnych, z tym że nie wyższej niż równowartość:
3 600 euro na 1 ha objęty postępowaniem scaleniowym – dla opracowania projektu scalenia;
9 000 euro na 1 ha gruntów objętych postępowaniem scaleniowym – na wykonanie zagospodarowania poscaleniowego.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26.03.1982 r o scalaniu i wymianie gruntów (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz, 1197),
- Wytyczne szczegółowe w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.10.8 Scalanie gruntów wraz z zagospodarowaniem poscaleniowym
Scalenia gruntów PROW 2007-2013
Scalenia gruntów PROW 2014-2020
- Program Prac scaleniowych na lata 2014-2020 zatwierdzony przez Zarząd Województwa Lubelskiego w dniu 16 marca 2013
- Bieżąca aktualizacja – Program Prac Scaleniowych dla Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z realizacją do 2024 r.) zmiana z dnia 5 grudnia 2023 roku.
Scalenia gruntów w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027
- Program Prac Scaleniowych dla Województwa Lubelskiego na lata 2024-2027 zatwierdzony przez Zarząd Województwa Lubelskiego (link otwiera się w nowym oknie)
Analiza zmian w strukturze agrarnej oraz monitorowanie zmian w sposobie użytkowania gruntów
Analiza zmian w strukturze agrarnej oraz monitorowanie zmian w sposobie użytkowania gruntów oraz ich bonitacji to zadania Marszałka Województwa, które nakłada na niego art. 7c ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zadania te wykonywane są corocznie. Analizy z zakresu struktury agrarnej wykonuje się zazwyczaj na podstawie danych z ewidencji gruntów i budynków (EGiB) oraz w oparciu o wojewódzkie zestawienia zbiorcze danych objętych ewidencją gruntów i budynków.
Ewidencja gruntów i budynków jest zbiorem informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami
i lokalami. Wojewódzkie zestawienia zbiorcze opracowuje się co roku na podstawie powiatowych zestawień zbiorczych sporządzonych wg stanu na dzień 1 stycznia danego roku.