Scalenie gruntów jest jedną z najbardziej skomplikowanych spraw administracyjnych, jest jednym z podstawowych zabiegów urządzeniowo – rolnych, wpływających na kompleksową poprawę organizacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

Prowadzenie prac scaleniowych reguluje ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (t.j. Dz.U. 2003 r. Nr 178, poz. 1749 z późn. zm.). Dokumentem pomocniczym jest Instrukcja Nr 1 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o scalaniu gruntów z dnia 24 marca 1983 r. GZ-g-630-1/83.

Celem scalenia gruntów jest tworzenie korzystniejszych warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie poprzez poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych, lasów i gruntów leśnych, racjonalne ukształtowanie rozłogów gruntów, dostosowanie granic nieruchomości do systemu urządzeń melioracji wodnych, dróg oraz rzeźby terenu.

Postępowanie scaleniowe może być wszczęte na wniosek większości właścicieli gospodarstw rolnych, położonych na projektowanym obszarze scalenia, lub na wniosek właścicieli gruntów, których łączny obszar przekracza połowę powierzchni projektowanego obszaru scalenia. Procedurą obejmuje się grunty położone w kilku wsiach bądź ich częściach, grunty te tworzą obszar scalenia.

Starosta w postępowaniu scaleniowym:

  • jest beneficjentem środków publicznych,
  • wszczyna i prowadzi formalną stronę postępowania,
  • o pomoc wsparcia może ubiegać się jako organ przeprowadzający i wykonujący postępowanie scaleniowe oraz  zagospodarowanie poscaleniowe.

Rodzaj i poziom wsparcia w PROW 2014-2020:

Pomoc dla województwa lubelskiego zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 10 grudnia 2015 r. jest przyznawana  w wysokości 100% kosztów kwalifikowalnych, z tym że nie wyższej niż równowartość:

800 euro na 1 ha objęty postępowaniem scaleniowym – dla opracowania projektu scalenia;

2000 euro  na 1 ha gruntów objętych postępowaniem scaleniowym – na wykonanie zagospodarowania poscaleniowego.

Podstawa prawna:

Rodzaj i poziom wsparcia w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 z dnia 16 czerwca 2023 roku.

Pomoc dla województwa lubelskiego zgodnie z Wytycznymi szczegółowymi  w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.10.8 Scalanie gruntów wraz z zagospodarowaniem poscaleniowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 16 czerwca 2023 r. jest przyznawana  w wysokości 100% kosztów kwalifikowalnych, z tym że nie wyższej niż równowartość:

3 600 euro na 1 ha objęty postępowaniem scaleniowym – dla opracowania projektu scalenia;

9 000 euro  na 1 ha gruntów objętych postępowaniem scaleniowym – na wykonanie zagospodarowania poscaleniowego.

Podstawa prawna:

Scalenia gruntów PROW 2007-2013

 Scalenia gruntów PROW 2014-2020

Scalenia gruntów w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027

 Analiza zmian w strukturze agrarnej  oraz monitorowanie zmian w sposobie użytkowania gruntów

Analiza zmian w strukturze agrarnej oraz monitorowanie zmian w sposobie użytkowania gruntów oraz ich bonitacji to zadania Marszałka Województwa, które nakłada na niego art. 7c ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zadania te wykonywane są corocznie. Analizy z zakresu struktury agrarnej wykonuje się zazwyczaj na podstawie danych z ewidencji gruntów i budynków (EGiB) oraz w oparciu o wojewódzkie zestawienia zbiorcze danych objętych ewidencją gruntów i budynków.

Ewidencja gruntów i budynków jest zbiorem informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami
i lokalami. Wojewódzkie zestawienia zbiorcze opracowuje się co roku na podstawie powiatowych zestawień zbiorczych sporządzonych wg stanu na dzień 1 stycznia danego roku.

Mapa przedstawiające zmianę powierzchni gruntów ornych w gminach lata 2006 - 2022